Het zijn barre tijden; na Marco Borsato, Ali B en Jeroen Rietbergen, was het de beurt aan Marc Overmars om de media te halen. Ook híj, de charmante, voetballende publiekslieveling, blijkt zijn macht te hebben misbruikt en grenzen te hebben overschreden. Dat hij en zijn kompanen hierdoor acuut minder punten scoort bij het Nederlandse publiek mag duidelijk zijn. Nee is nee. Dat geldt nu, vroeger en in de toekomst.

Grensoverschrijdend gedrag

First things first: wat wordt er eigenlijk bedoeld met grensoverschrijdend gedrag? Er is sprake van grensoverschrijdend gedrag als iemand letterlijk over de grens van een ander heengaat. Voorbeelden hiervan zijn pesten, intimidatie, seksistische opmerkingen, overmatige controle of in het ergste geval: misbruik. Het is soms lastig te bepalen, wanneer je over de grens van een ander gaat en in veel gevallen hangt het samen met machtsmisbruik.

#metoo

Het komt in alle lagen van de bevolking voor en is, helaas, van alle tijden. Zo werden in de jaren ’90 diverse incestschandalen aan de kaak gesteld, moest de Rooms-Katholieke kerk flink door het stof wegens seksueel misbruik aan het begin van deze eeuw en is het stof dat de #metoo beweging in Amerika deed opwaaien pas net een beetje neergedaald. Dat deze Nederlandse mannen in, op zijn zachtst gezegd, gunstige posities nu aan de schandpaal worden genageld komt redelijk onverwacht. Of toch niet?

100.000 slachtoffers

Niet echt. Als we afgaan op de cijfers van het CBS zijn er jaarlijks 100.000 slachtoffers van seksueel geweld. Hier zitten de ‘gewone’ grensoverschrijdende gevallen nog niet eens tussen. De cijfers liegen er niet om: van deze gevallen is 90% vrouw en 10% man. Het zijn dus overwegend mannen die misbruik maken van hun positie. Een positie van een sterkere, een leidinggevende, een persoon met contacten die jij hard nodig hebt. Dat er nog veel te weinig melding wordt gemaakt, is dus ook niet echt verrassend.

Ook op de werkvloer

Want het is niet alleen voorbehouden aan het mediapark van Hilversum of de Amsterdam Arena. Nee, ook op de werkvloer vinden steeds vaker ongepaste opmerkingen, pesterijen of seksuele intimidatie plaats. In de afgelopen 10 jaar blijkt 16% van de Nederlandse medewerkers te maken te hebben gehad met grensoverschrijdend gedrag. Ook hierbij heeft slechts 37% melding gemaakt. De reden om het níet te doen? Bang om de schuld te krijgen of negatieve consequenties voor hun carrière zijn veelgehoorde argumenten.

Machtsmisbruik

En daar zit volgens ons ook precies de crux. Want zouden deze mannen ook intieme foto’s van zichzelf sturen als ze in dezelfde positie zouden zitten? Of sterker nog: lager op de werkladder zouden staan. Don’t think so. Machtsmisbruik dus. En een slecht beleid binnen de desbetreffende organisaties. Want het blijkt dat veel organisaties wel degelijk een beleid hebben als het gaat om grensoverschrijdend gedrag, maar dat het bij medewerkers in veel gevallen simpelweg niet bekend is.

Let op elkaar

Wat kun je als bedrijf doen? Zorg dat je beleid duidelijk is: behandel iedereen als je gelijke en vooral: zoals je zelf ook behandeld zou willen worden. Mannen die zeggen dat ze vrouwen nu nooit meer aanraken op het werk. Waarom zou je ook? Je geeft je mannelijke collega toch ook geen aai over zijn bol? Zorg er daarnaast voor dat je een veilige omgeving creëert, waarin mensen zich uit durven spreken. Het meest ideale is een open deur beleid, maar als dat lastig is volstaat een goede externe opvang uiteraard ook. Tot slot: let een beetje op elkaar. Ook als bepaalde opmerkingen niet aan jouw adres gericht zijn. Samen beter worden. Daar gaan we toch voor? En laten we voor eens en altijd afspreken: nee is nee, oké?!