Werkgevers en werknemers hebben een groot gezamenlijk belang bij goede arbeidsomstandigheden. Geen enkele organisatie is zonder risico’s. Wanneer er met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt is dit duidelijk zichtbaar, maar ook in een kantooromgeving liggen de risico’s op de loer. Wie arbeid gerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen tot een minimum wil beperken en dus verzuim wil voorkomen, doet er goed aan om de risico’s in kaart te brengen. Dit doe je aan de hand van een RI&E (artikel 5 arbowet). Na afloop van de RI&E, weet je precies welke risico’s er binnen jouw organisatie voorkomen en waar je op in moet spelen. Geen verrassingen meer en gegarandeerd minder verzuim.

Geen risico gemist?
Wanneer je hebt besloten om aan de slag te gaan met RI&E, is het van belang om zo volledig mogelijk zijn. Ten eerste heb je anders nog steeds geen zicht op de risico’s. Ten tweede is volledigheid een van de criteria waar een RI&E op wordt getoetst. Daarom een alfabetisch overzicht van alle zaken waar tijdens de RIE verplicht aandacht aan moet worden besteed. Zo vergeet en mis je niets. Enkele onderwerpen hebben we verder uitgewerkt. Klik op de lichtblauwe titel, voor meer uitleg!

  • Arbozorg en verzuimbeleid
    Arbozorg en verzuimbeleid zijn onderwerpen waar de Inspectie SZW op controleert. Deze zaken zijn van belang wanneer je civielrechtelijk aan moet tonen dat je als werkgever aan je zorgverplichting hebt voldaan. Het arbobeleid fungeert als basis voor de uitvoering van de Arbozorg.
  • Algemene voorzieningen / inrichting gebouwen
    Onder algemene voorzieningen en inrichting van gebouwen moet je vooral denken aan de werkplek, hygiëne, klimaatsystemen en brandveiligheid. Kortom: alles wat de werkomgeving prettig maakt.
  • Arbeidsmiddelen
    Onder arbeidsmiddelen verstaat de Arbeidsomstandighedenwet alle op de arbeidsplaats gebruikte machines, installaties, apparaten en gereedschappen. Een steiger is dus een arbeidsmiddel, evenals de trap naar die steiger. Maar natuurlijk ook de boormachine of andere in het dagelijkse werk gebruikte (hand)gereedschappen. Dergelijke middelen moeten op de meest veilige wijze te gebruiken zijn.
  • Bedrijfshulpverlening
    Met bedrijfshulpverlening (BHV) bedoelen we alles wat erop is gericht om in noodsituaties de schade zo klein mogelijk te houden. BHV focust helemaal op het einde van de keten van gezondheid en veiligheid op het werk. Als er ondanks alle preventieve maatregelen toch iets gebeurt, hoe beperken we dan de negatieve gevolgen?
  • Biologische agentia
    Biologische agentia zijn micro-organismen en andere dragers van plantaardige of dierlijke herkomst die bij blootstelling ernstige gezondheidsrisico’s kunnen opleveren. Biologische agentia zijn voor het blote oog onzichtbaar, maar kunnen zich onder bepaalde omstandigheden heel snel vermenigvuldigen.
  • Fysische factoren
    De ruimte en omgeving waarin wordt gewerkt en de apparatuur die wordt gebruikt, zijn omgevingsfactoren die een effect kunnen hebben op het lichaam.
  • Fysieke belasting
    Onder fysieke belasting vallen tillen, trekken en duwen van zware lasten, al dan niet in ongunstige posities. Denk daarbij niet alleen aan zwaar werk, maar ook aan veelvuldig repeterende werksituaties. Ook langdurig zitten in één bepaalde houding kan fysiek belasten, en zeker een langdurig dezelfde, niet ergonomische houding. Een ander belangrijk item is kort-cyclisch werk. Daarbij gaat het niet alleen om werk aan de lopende band, maar ook om beeldschermwerk.
  • Gevaarlijke stoffen
    1 op de 6 werknemers (ruim 1 miljoen Nederlanders) heeft te maken met gevaarlijke stoffen op het werk. Daardoor lopen zij het risico om ziek te worden. Het jaarlijks aantal doden door beroepsziekten is naar schatting 4.100. Daarvan sterven 3.000 mensen als gevolg van stoffenblootstelling. Verreweg de meest voorkomende oorzaak is kanker, met 2.100 sterfgevallen. Door onveilig te werken met gevaarlijke stoffen kun je allergische reacties, astma of zelfs longziekten en kanker oplopen.
  • Inrichting van een veilige werkplek
    De meeste mensen brengen dagelijks ongeveer een derde van de tijd door op het werk. Dan is een goede werkplek een absolute prioriteit. Om te beginnen biedt een goede werkplek voldoende armslag om de werkzaamheden naar behoren te kunnen verrichten. Om gezond en veilig te kunnen werken is voldoende (dag)licht nodig en gelden criteria voor temperatuur, ventilatie en geluid. Deze onderdelen worden ook bij het onderwerp fysische factoren meegenomen.
  • Persoonlijke beschermingsmiddelen
    Het gebruik van PBM’s is de laatste stap / maatregel van de arbeidshygiënische strategie. Bij PBM kan je denken aan ademhalings-, gelaats-, hand-, gehoor-, hoofd-, oog-, en voetbescherming. Maar denk ook aan valbeveiliging en beschermende kleding.
  • PSA / werkdruk
    De werkgever is verplicht grensoverschrijdend gedrag en werkdruk te voorkomen. Bij Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) denk dan aan agressie en (seksuele) intimidatie, geweld, pesten veroorzaakt door collegae en of derden. Dit kan leiden tot lichamelijk en psychische klachten. Werkdruk verwijst naar de balans tussen de kwalitatieve taakeisen (complexiteit en emotionele belasting), de kwantitatieve taakeisen (hoeveelheid en werktempo) en kennis, competentie, vaardigheden en uithoudingsvermogen van een medewerker. Te hoge werkdruk ontstaat als je lange tijd achter elkaar niet aan de eisen in je werk kunt voldoen.
  • Visuele informatie
    Bij de visuele informatie gaat het bijvoorbeeld om de leeszichtbaarheid van drukwerk, borden, beeldschermen en meters. Maar ook is aandacht nodig voor de zichtbaarheid en relevantie van de toegepaste veiligheids- en gezondheidssignaleringen. Denk ook aan de taal waarin instructies en waarschuwingen zijn opgesteld.
  • Werk- en rusttijden
    Denk hierbij aan ploegendienstrooster, overwerk, rust- en pauzetijden.

De hier gegeven opsomming is uiteraard niet uitputtend en sommige zijn niet relevant. Daarbij is elke bedrijf verschillend vanwege de aard van werkzaamheden en zijn verdiepende inventarisaties nodig die hierboven niet zijn genoemd. Een RI&E is altijd maatwerk. Zie bovenstaande opsomming als een handreiking bij het opzetten en uitvoeren van de RI&E. Het is daarbij wel zaak de lijst van tijd tot tijd even na te lopen. Weet u zeker dat een aandachtspunt niet van toepassing is? Leg het dan wel vast in de RI&E en zo voldoe je aan de vereiste volledigheid.