Langdurig thuiswerken: hoe gaat het?
In het voorjaar kwam er een onderzoek van SER naar buiten, waarin zij de effecten van langdurig thuiswerken in beeld hebben gebracht. Ruim 1,5 jaar na de eerste intelligente lockdown, kunnen we stellen dat de voor- en nadelen van het thuiswerken aardig tegen elkaar opwegen. Wat kan HR hiervan leren en hoe ziet de toekomst van HR na corona eruit? “Werkgevers moeten loslaten als het om werk gaat, maar juist verbinden als het om de mensen gaat”. Aldus Audrey.
Goed. Het onderzoek. Centraal in het onderzoek van SER stond de beleving van de medewerkers en het effect van langdurig thuiswerken. De vragen die hierbij gesteld werden en de uitkomsten die gegeven zijn, zullen we behandelen. Mét feedback van Audrey. Want wij zouden VSD niet zijn als wij niet op geheel eigenwijze een kijk op bepaalde onderwerpen hadden.
1. Hoe beleven medewerkers een periode van langdurig thuiswerken?
Dat verschilt van persoon tot persoon. Veel medewerkers vinden het heerlijk. Geen reistijd, zelf hun tijd indelen, sporten of huishoudelijke klusjes tussendoor kunnen doen. Maar er zit ook een keerzijde aan het thuiswerken: de muren komen op je af en de kans dat je in een sociaal isolement raakt is groot. Voor medewerkers met jonge kinderen was het ook aanpoten: ineens waren ze ouder, docent, medewerker, partner én vriend. Behoorlijk divers op de m².
- Audrey: “De negatieve effecten worden in de media veel meer benadrukt. Afgaande op wat we van klanten, medewerkers en collega’s horen, zijn veel mensen nog steeds positief. Dat geldt wel vooral voor de medewerkers waar goede randvoorwaarden zijn opgesteld. Zo doen wij het zelf ook. Waarom zou je het thuis slechter hebben dan op kantoor? Het is fijn als ze er werk technisch op vooruit gaan, dat maakt het voor iedereen aantrekkelijker. Het is immers niet tijdelijk. Bij VSD zeggen we dan ook: wees flexibel in je tijd, maar ik wil niet meer dan je contracturen zien.
Daarnaast ervaren wij bij onze klanten dat collega’s die vooraf het hardste riepen dat zij zo graag thuis wilden werken, nu kantoor het meest missen. Grappig hoe zaken kunnen lopen”.
2. Waar lopen medewerkers tegenaan?
Met stip op één, missen medewerkers het informele contact. Het ‘koffiepraatje’, horen hoe het weekend was. Dat bespreek je makkelijk op kantoor, maar is niet de moeite om de telefoon voor te pakken. Of zelfs een videocall voor in te plannen. Dat voelt een beetje overdone. Om die reden willen de meeste medewerkers graag 2 dagen terug naar kantoor.
- Audrey: “Het informele contact zit in de details. Dat kun je niet of lastiger regisseren van een afstand. Toch is het wel mogelijk. Als ik bijvoorbeeld naar een collega bel, maak ik er echt werk van. Hierbij kies ik standaard voor beeldbellen, zodat je ook aan non-verbale communicatie ziet hoe het met iemand is. Vragen met een kleine attentiewaarde als: hoe is het met je? Zit je goed? Hoe gaat het met de rest? Het werkt.
Net als een kleine attentie op zijn tijd. Het hoeft niet duur te zijn, een kaartje kan genoeg zijn. Maar oprecht laten weten dat je aan ze denkt, zorgt voor verbondenheid en verlaagt het verzuim. Ook denk ik dat, wanneer de ruimte groot genoeg is, het goed is om collega’s weer op kantoor te laten komen. Niet allemaal tegelijk natuurlijk, maar rouleren. Het is goed voor het sociale aspect en verandering van omgeving is voor iedereen goed. Probeer er een modus in te vinden. Voor het welbevinden van onze medewerkers is het in elk geval goed om elkaar te zien zonder dat we terug gaan naar de oude situatie.”
3. Wat gaat goed en wat kan beter?
Een veelgehoord voordeel van het thuiswerken is de effectiviteit. Thuis word je immers minder afgeleid dan op kantoor. Althans: als je alleen in een afgesloten ruimte kunt werken. Toch zitten er ook weer nadelen aan deze effectiviteit. Er heerst bij veel medewerkers een gevoel van vermoeidheid doordat zij 24/7 bereikbaar moeten/willen zijn. Het lijkt de norm geworden als reactie op de geboden flexibiliteit.
Een ander effect dat zowel in het voor- als nadeel is: beweging. De een beweegt juist véél meer, doordat telefoontjes al wandelend worden afgehandeld. Terwijl de ander de hele dag de kamer niet uitkomt. Zoals met alles in het leven geldt ook hier: voel aan wat je nodig hebt. Ervaar je klachten in nek, schouder of rug? Zorg dat je zitten afwisselt met staan of zelfs lopen. Ben je bang voor psychische klachten? Maak het bespreekbaar.
- Audrey: “Als thuiswerken de norm wordt, vereist dat andere vaardigheden en betrokkenheid van HR. Organisaties zouden zelf het goede voorbeeld moeten geven; flexibiliteit staat niet gelijk aan bereikbaarheid. Er heerst nog steeds een cultuur om te controleren, maar we zouden toe moeten naar een cultuur om te motiveren. Oprechte interesse, wij kunnen het niet vaak genoeg zeggen, is de sleutel tot verbinding.
En wat die beweging betreft: drink veel water, dan beweeg je vanzelf. Klinkt simpel? Is het ook. Het hoeft toch ook niet allemaal zo moeilijk te zijn?”
4. Wat hebben medewerkers nodig om op een gezonde en productieve manier thuis te kunnen werken?
Door de Tweede Kamer is onlangs 5 miljoen euro beschikbaar gesteld om gezond thuiswerken te bevorderen. Daarnaast is er door SER een advies afgegeven dat moet zorgen voor een betere binding tussen werk en collega’s, omstandigheden voor kinderopvang én betere Arbomaatregelen en -beleid.
- Audrey: “Vanuit mijn point of view moet er vooral gekeken worden naar een betere werk-privé balans én concentratie bij het thuiswerken. Dat laatste geldt vooral voor mensen die moeite hebben om zich af te sluiten. Die overprikkeld raken door alle geluiden die er gedurende de dag binnenkomen.
De werk-privé balans heb je als werkgever voor een groot deel zelf in de hand. Het overwerken leek een beetje op zijn retour, totdat Corona om de hoek kwam kijken. Nu krijgen we met regelmaat mails op de meest gekke tijden. Als mijn collega’s dat doen, spreek ik ze er op aan. Bij ons hoeven ze niet ’s avonds of in de weekenden te werken. Er is dan structureel iets niet goed.
Hebben we het over flexibiliteit en werkt iemand juist liever ’s avonds als de kinderen op bed liggen? Dan is het wat mij betreft prima, maar laat het dan wel even weten. Een mooi voorbeeld dat ik zag bij een klant van ons, is deze mail: ‘het kan zijn dat je deze mail op een onverwacht tijdstip ontvangt, dat heeft alles te maken met de situatie. Wij verwachten dan ook absoluut niet dat je zelf beschikbaar bent in deze tijd.”
Hoe de rol van HR eruitziet na een jaar corona? “HR moet leidinggevenden leren om de voelsprieten uit te zetten. Niet bellen voor praktische zaken, maar juist ook gewoon om even te babbelen. En spreek duidelijk uit wat je wilt weten. Daarnaast moet HR zorgen voor betere werkplekken thuis.” Duidelijk verhaal!