We zagen het al bij een aantal bedrijven, maar nu is KPN het eerste grote Nederlandse (beursgenoteerde) bedrijf dat het aandurft: werknemers mogen voortaan onbeperkt vakantiedagen opnemen. Volgens KPN leidt de vrijheid tot meer werkplezier en een betere werk-privébalans. Toch klinkt er ook kritiek. Vakbond FNV vreest dat de regeling juist tot onzekerheid leidt voor werknemers. De vraag is dan ook of dit beleid wel zo’n mooi een cadeautje is. En belangrijker nog: draagt onbeperkt verlof bij aan minder verzuim of werkt het juist averechts?

Waarom een goede werk-privébalans de basis is van duurzame inzetbaarheid

Werkdruk en stress zijn al jaren belangrijke oorzaken van verzuim. Wie continu onder spanning staat en onvoldoende herstelt, loopt meer risico op mentale klachten of zelfs een burn-out. Andersom geldt ook dat wie voldoende rust neemt en een gezonde balans ervaart tussen werk en privé, langer inzetbaar blijft. Een goed verlofbeleid is dus meer dan een administratieve afspraak. Het is een belangrijk onderdeel van verzuimpreventie.

Vrijheid en autonomie is fijn, maar niet iedereen kan er goed mee omgaan

De gedachte achter onbeperkt verlof is nobel: meer autonomie, meer welzijn, minder verzuim. Maar vrijheid werkt alleen als er ook ruimte is om die vrijheid daadwerkelijk te benutten. Zonder duidelijke afspraken en een veilige cultuur ontstaat het risico dat medewerkers zichzelf juist voorbijlopen.

Werknemers voelen zich misschien juist bezwaard om vrij te nemen. Ze vragen zich af: “Wat doen mijn collega’s?” of “Krijg ik scheve blikken als ik vaker vrij neem?” Zonder duidelijk kader kunnen werknemers zich minder veilig voelen om daadwerkelijk verlof op te nemen. En dat kan problematisch zijn, zeker in sectoren waar hard werken een bepaalde status geeft. Want als mensen hun wettelijke vakantiedagen al niet benutten, laat staan extra vrije dagen, dan ontstaat er juist een groter risico op overbelasting.

Ga voor heldere regels

Een onbeperkt aantal vakantiedagen is geen quick fix, maar een culturele verandering. Wil je als werkgever écht inzetten op duurzame inzetbaarheid, dan is het belangrijk om het beleid goed te onderbouwen en zorgvuldig te implementeren. Betrek hierbij medewerkers en de OR. Denk bijvoorbeeld aan:

  • De verwachtingen: spreek duidelijk af wat er door het jaar heen van de medewerker wordt verwacht, zodat die op tijd kan inschatten of vakantie opnemen mogelijk is.
  • Heldere spelregels: maak afspraken over hoe en wanneer het verlof wordt aangevraagd en hoe teams de continuïteit waarborgen.
  • Stimuleren van rust: benoem actief het belang van herstel. Vakantie of verlof opnemen is géén teken van zwakte, maar van goed werknemerschap én zelfzorg.
  • Monitoring: hou in de gaten of iedereen de ruimte krijgt om verlof op te nemen. Ongelijkheid in gebruik van de regeling kan de werkcultuur juist schaden.
  • Voorbeeldgedrag: leidinggevenden spelen een grote rol. Als zij zelf nooit vrij nemen of beschikbaar blijven tijdens vakantie, geven ze een verkeerd signaal.

Vergeet ook niet om over de juridische kant informatie in te winnen.

De rol van een arbodienst

Als arbodienst zien wij dagelijks hoe belangrijk herstelmomenten zijn. Onbeperkt verlof kán bijdragen aan het voorkomen van uitval, mits het onderdeel is van een breder beleid gericht op gezondheid en welzijn. Verzuim voorkom je niet met extra vrije dagen alleen, maar met echte ruimte voor rust. Wij kunnen organisaties ondersteunen bij:

  • Training van leidinggevenden in het herkennen van overbelasting.
  • Het opzetten van een cultuur waarin herstel en inzetbaarheid centraal staan.
  • Vroegsignalering van (mentale) klachten, zodat uitval kan worden voorkomen.

Hulp nodig bij het verbeteren van werk-privébalans in jouw organisatie? De verzuimmanagers van VerzuimService Desk denken met je mee.
Neem contact op. We helpen je graag verder!