Gevaarlijke stoffen

Werkgevers en werknemers hebben een groot gezamenlijk belang bij goede arbeidsomstandigheden. Geen enkele organisatie is zonder risico’s. Wie arbeid gerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen tot een minimum wil beperken en dus verzuim wil voorkomen, doet er goed aan om de risico’s in kaart te brengen. Dit doe je aan de hand van een RI&E (artikel 5 arbowet). Een van de onderdelen waar tijdens de RIE verplicht aandacht aan besteed moet worden is "Gevaarlijke stoffen", wat hiermee precies bedoelt wordt, leggen we graag even uit.

1 op de 6 werknemers (ruim 1 miljoen Nederlanders) heeft te maken met gevaarlijke stoffen op het werk. Daardoor lopen zij het risico om ziek te worden. Het jaarlijks aantal doden door beroepsziekten is naar schatting 4.100. Daarvan sterven 3.000 mensen als gevolg van stoffenblootstelling. Verreweg de meest voorkomende oorzaak is kanker, met 2.100 sterfgevallen. Door onveilig te werken met gevaarlijke stoffen kun je allergische reacties, astma of zelfs longziekten en kanker oplopen.

Wat zijn gevaarlijke stoffen? 

1) Bij gevaarlijke stoffen denk dan aan stoffen die gebruikt en gemaakt worden, ontstaan tijdens het werk en op voorraad zijn. Voorbeelden zijn:

• kankerverwekkende en mutagene stoffen
• reproductietoxische stoffen
• gevaarlijke stoffen met een gevaarsymbool/ etiket. Je ziet bijvoorbeeld een vlam, uitroepteken of doodshoofd op het etiket. Dit symbool staat dan ook op de het veiligheidsinformatieblad (VIB).
• Stoffen die ontstaan bij werkzaamheden. Denk hierbij aan:
  • Lasrook (komt vrij bij lassen en thermisch snijden)
  • Diesmotoremisse (DME), wordt uitgestoten door o.a. auto’s, aggregaten, machiens, heftructs)
  • kwartsstof (komt voor in o.a. cement, keramiek en baksten en komt o.a. vrij bij boren en frezen), houtstof (komt vrij bij schren en zagen
  • Isocyanaten (komt vrij bij verfspuiten, lakken en lijmen

2) stoffen die vrijkomen bij gevaarlijke reacties tussen stoffen (zoals chloorgas bij chloorbleekloog en zoutzuur in zwembaden).

3) stoffen die de technische dienst gebruikt bij reparatie en onderhoud.

Bij de risico-inventarisatie is aandacht nodig voor:

• inventarisatie en evaluatie van de blootstelling aan hinderlijke of gevaarlijke stoffen
• opslag, verpakking, etikettering
• voorkomen van ongewilde gebeurtenissen
• gevaar voor verstikking, bedwelming, vergiftiging, brand en explosie (gas-, stof-, nevelexplosie)
• voorschriften voor het werken met kankerverwekkende stoffen
• voorlichting, instructie en toezicht
• voorschriften voor het registreren van gevaarlijke stoffen
• overzicht van beheersmaatregelen en toepassen van arbeid hygiënische strategie

Handige instrument en link

Je wilt dat jouw werknemers veilig en gezond kunnen werken met gevaarlijke stoffen. Deze zelfinspectie van SZW helpt je om de risico’s te inventariseren, te beoordelen en de maatregelen daarop af te stemmen. Het is complexe materie die om specialistische kennis vraagt. Heb je die niet in huis? Dan kan je bijvoorbeeld een arbeidshygiënist inschakelen.

GA NAAR: Zelfinspectie tool gevaarlijk stoffen van inspectie SZW