Ziekteverzuim | VSD

zIEKTEVERZUIM

Ben je een werkgever of leidinggevende en wil je alles weten over ziekteverzuim en hoe je hier goed mee omgaat? Sommige zijn een kwestie van gezond verstand, maar andere punten komen juridisch vrij precies. Welke vormen ziekteverzuim er zijn, hoe dit is opgesplitst en hoe je hiermee omgaat is in dit artikel uitgebreid uitgelegd.

Inhoudsopgave

 

  • Wat is verzuim?
  • Soorten verzuim
  • Calamiteiten – of bijzonder verlof verzuim
  • Ziekteverzuim
  • Langdurig verzuim
  • Arbeidsconflicten
  • Kosten ziekteverzuim
  • Loondoorbetaling bij ziekte
  • Verzuimpreventie
  • Ziekteverzuim terugdringen
  • Verzuimbegeleiding
  • Verzuimmanagement
  • Verzuimbeleid
  • Verzuimanalyse
  • Verzuimprotocol

VOLDOE JIJ AAN DE ARBOWET?

Wil jij weten of jouw bedrijf wel voldoet aan de arbowet op dit moment? Download onze gratis arbowet checklist.

Wat is verzuim?

Verzuim is de ongeplande afwezigheid van een medewerker door omstandigheden, zoals ziekte. Deze ziekte kan fysiek of mentaal zijn, van korte duur of langdurig. Feit blijft dat de medewerker bij verzuim niet op het werk verschijnt en voor zolang het verzuim duurt, niet of beperkt werkzaamheden uit kan voeren.

Soorten verzuim

Verzuim kent verschillende soorten. Bekeken vanuit de medewerkerskant kan er sprake zijn van calamiteitenverzuim, kortdurende arbeidsongeschiktheid (ziekteverzuim), frequent kort verzuim, lang verzuim of ongeoorloofd verzuim. Bekijken we het vanuit de werkgever, dan spreken we over kleuren verzuim. Namelijk wit, grijs, zwart en roze verzuim. Bij wit verzuim kan de medewerker écht niet werken door ziekte (tijdelijke arbeidsongeschiktheid vanwege een ziekte of gebrek). Is de medewerker misschien wel in staat om te werken, bijvoorbeeld bij verkoudheid, maar blijft hij toch thuis, dan spreken we van grijs verzuim. Is er sprake van onterechte ziekmelding, bijvoorbeeld een ziek kind thuis (oppasproblemen) of een baaldag, dan gaat het over zwart verzuim. Het tegenovergestelde kan natuurlijk ook, we spreken dan van roze verzuim. Hier is sprake van wanneer een medewerker ziek is, maar toch werkt.

Calamiteiten – of bijzonder verlof verzuim

Bijzonder verlof verzuim: dit geldt wanneer medewerkers kort iets moeten regelen dat niet kan wachten. Het wordt ook wel calamiteitenverzuim genoemd en kan van een paar uur tot een paar dagen duren. Redenen voor calamiteitenverzuim zijn bijvoorbeeld een ziek kind van school halen en oppas regelen, doktersbezoek, onverwachte omstandigheden in de eigen woning of het overlijden van een naast familielid.

Binnen deze vorm van verzuim moet de medewerker de werkgever of leidinggevende zo spoedig mogelijk op de hoogte stellen van zijn afwezigheid. Hierbij geeft de medewerker aan hoelang het verzuim vermoedelijk gaat duren. Dit verzoek, mits redelijk, mag niet geweigerd worden, maar er mag achteraf wel gevraagd worden aan te tonen dat het verlof noodzakelijk was.

Ziekteverzuim

Onder ziekteverzuim verstaan wij de medewerkers die zich ziekmelden met (kortdurende) medische klachten: (buik)griep, een gebroken ledemaat, migraine of een verstoorde werk-privé balans. Het gaat in dit geval dan om verzuim tot zo’n 14 dagen.

Langdurig verzuim

Wie langdurig ziek is, zal ook langdurig verzuimen. Het CBS hanteert een periode van zes weken voor verzuim overgaat in langdurig verzuim. Vanaf zes weken tot minder dan een jaar spreken we van langdurig verzuim. Vanaf de eerste ziektedag gelden er re-integratieverplichtingen en rond 6 weken moet je je medewerker aanmelden bij de arbodienst voor een probleemanalyse. De bedrijfsarts stelt een probleemanalyse op en geeft advies over het vervolg. Volgens de Wet Verbetering Poortwachter moet er volgend op de probleemanalyse een Plan van Aanpak worden opgesteld. Dit doe je samen met je medewerker.

Is er na 42 weken nog geen sprake van volledig herstel, dan moet de medewerker worden aangemeld bij het UWV. Vanaf dat moment wordt er actief meegekeken naar de mogelijkheden. Eén daarvan is het opstarten van het zoeken van andere re-integratiemogelijkheden in spoor I of II.

Werkdruk: ongrijpbaar of niet?

Wil je werkdruk in jouw bedrijf aanpakken of verminderen, dan vraagt dat om maatwerk. Want in elk bedrijf zijn de omstandigheden anders. Ook gaat elke collega anders met werkdruk om.

Arbeidsconflicten

Het kan voorkomen dat er lichamelijk niets met de medewerker aan de hand is, maar deze zich toch ziekmeldt. Er kan dan sprake zijn van een arbeidsconflict. Dit kan een conflict tussen medewerker en leidinggevende zijn, maar ook tussen collega’s of meer in het werk zelf gelegen. Het kan zijn dat een medewerker zich niet gehoord voelt, niet gewaardeerd of genegeerd wordt. In eerste instantie is dit vooral ‘vervelend’, maar hoe langer de situatie voortduurt, hoe groter de kans dat het leidt tot mentaal verzuim. Stress is en blijft de boosdoener voor veel langdurig verzuim.

Kosten ziekteverzuim

Wat kost een zieke medewerker? Die vraag wordt ons met regelmaat gesteld en we hebben er al eens een artikel over geschreven. Natuurlijk is dit afhankelijk van verschillende factoren, maar gemiddeld kun je aanhouden dat een zieke medewerker tussen de €200,- en €400,- per dag kost. Dat kan dus flink oplopen, wanneer er meerdere medewerkers tegelijk ziek zijn en/of dit voor langere tijd zo is. Het loont daarom de moeite om alles in het werk te stellen om verzuim te voorkomen en het herstel en de re-integratie maximaal te ondersteunen.

Loondoorbetaling bij ziekte

Wie ziekt wordt, heeft recht op loondoorbetaling. De werkgever is hier sowieso de eerste twee jaar verantwoordelijk voor. Na die twee jaar hangt het ervan af of de werkgever eigenrisicodrager is, zich verzekerd heeft voor ziekte of dat er een loonsanctie door het UWV wordt opgelegd. De medewerker heeft in de eerste twee ziektejaren recht op minimaal 70% van het laatstverdiende salaris. In praktijk betaalt de werkgever het eerste jaar veelal 100% en zakt het daarna terug naar 70%

Download de arbowet checklist 2022

Dat de Arbowet een noodzakelijk kwaad is, wil natuurlijk niet zeggen dat je er zelf niets aan kunt doen. Juist wel! Misschien ben jij met jouw bedrijf al heel goed op weg. Of nog helemaal niet en is er echt nog veel werk te verzetten. Wat jouw situatie ook is: met onze checklist weet je goed waar je op dit moment staat.

 

Verzuimpreventie

Gezonde medewerkers, zorgen voor een gezond werkklimaat. En andersom natuurlijk. Om die reden is het goed om na te denken over het voorkomen (preventie) van verzuim. Wat kun jij eraan doen om het werkklimaat gezond te houden, om je medewerkers gezond en gelukkig te houden en verzuim te voorkomen. Denk hierbij aan regelmatige gesprekken met collega’s over hun werk-privé balans en verantwoordelijkheden, het aanbieden van vitaliteitsprogramma’s en coaching en het stimuleren van een gezond werkklimaat.

Ziekteverzuim terugdringen

Ziekteverzuim terugdringen klinkt makkelijker dan het in werkelijkheid is. Wil je het terugdringen, dan moet je natuurlijk eerst weten wat er speelt. Breng daarom eerst het verzuim in kaart. Wat valt er op? Is er sprake van kort of lang verzuim, grijs of roze verzuim? Herken je patronen (maandagochtendziekte bijvoorbeeld)? Kun je hier wat aan doen? In de meeste gevallen is het antwoord ja. Bevlogen medewerkers zullen zich simpelweg alleen ziekmelden als ze ook écht ziek zijn. Heb je te maken met medewerkers die geen uitdaging meer hebben, zich niet gewaardeerd voelen of om een andere reden niet zo happy meer zijn, dan ligt de oplossing vaak binnen handbereik.

Let dus op je mensen. Maak verzuim bespreekbaar, stel je open en nieuwsgierig op, blijf uit het oordeel en wees niet bang om elkaar op verantwoordelijkheden te wijzen. Investeer daarnaast in opleidingen of coaching en bekijk de mogelijkheden om gezond te blijven per individu. Zit er veel overlap in? Dan zou een vitaliteitsprogramma goed kunnen werken. Hierbij kun je samenwerken met andere partijen om zo de bevlogenheid bij medewerkers aan te wakkeren.

Download de arbowet checklist 2022

Dat de Arbowet een noodzakelijk kwaad is, wil natuurlijk niet zeggen dat je er zelf niets aan kunt doen. Juist wel! Misschien ben jij met jouw bedrijf al heel goed op weg. Of nog helemaal niet en is er echt nog veel werk te verzetten. Wat jouw situatie ook is: met onze checklist weet je goed waar je op dit moment staat.

Verzuimbegeleiding

Wanneer een medewerker langer dan een paar dagen ziek is, krijgt hij of zij vanuit de arbodienst verzuimbegeleiding. Dit is in veel gevallen een casemanager in taakdelegatie die periodiek contact met de medewerker heeft. Deze casemanager biedt verzuimbegeleiding in de vorm van telefonische consulten. De medewerker kan alle vragen en/of opmerkingen aan de casemanager voorleggen. De casemanager zal op haar beurt helpen bij oplossen van verzuim. Denk hierbij aan het doorverwijzen naar specialisten, het ondersteunen van de medewerker en in veel gevallen niet onbelangrijk: een luisterend oor zijn. Een casemanager mag medische zaken nagaan en noteren.

 

Verzuimmanagement

Verzuimmanagement is het managen van verzuim. Dit wordt gedaan met behulp van de verzuimmanager én de juiste software. Deze software maakt het mogelijk om verzuim in kaart te brengen. Klinkt logisch? Dat is het ook. En noodzakelijk bovendien. Althans; als jij het verzuim binnen je organisatie graag terug wilt dringen. Dan moet je eerst weten wat er speelt, welke soorten verzuim er regelmatig voorkomen binnen jouw bedrijf en hoe je dit op moet lossen of kunt voorkomen. 

Verzuimbeleid

Als je het verzuim in kaart hebt gebracht en deze combineert met de resultaten uit je Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E), dan kun je op basis van dit verslag én gesprekken met je medewerkers een verzuimbeleid maken. Hierin staat beschreven welke procedures er gevolgd moeten worden bij ziekte, hoe er wordt omgegaan met verzuim en eventueel welke deskundigen waarvoor ingezet mogen worden. Daarnaast gaat het ook steeds meer over vitaliteit en gezondheid. Het beleid om gezond(er) te werken dus!

Verzuimanalyse

Een verzuimanalyse geeft antwoord op een aantal belangrijke vragen. Wat zijn de risicogroepen binnen je bedrijf? Welke factoren beïnvloeden het verzuim? Hoe groot is de kans dat kort verzuim uitmondt in lang verzuim? En last but not least: hoe ziet het verzuim er over X-jaar uit als er nú niet wordt ingegrepen. Best nuttige informatie dus, als je bezig gaat met een gezond werkklimaat.

De cijfers die je nodig hebt voor een goede verzuimanalyse haal je uit het verzuimmanagement programma.

 

Verzuimprotocol

Het verzuimprotocol is een onderdeel van het verzuimbeleid. Hierin staat welke verantwoordelijkheden jij en je medewerkers hebben als het gaat om ziekte en arbeidsongeschiktheid. Hoe je die opstelt en wat er in moet? Daar hebben we een artikel over geschreven.

Download de arbowet checklist 2022

Dat de Arbowet een noodzakelijk kwaad is, wil natuurlijk niet zeggen dat je er zelf niets aan kunt doen. Juist wel! Misschien ben jij met jouw bedrijf al heel goed op weg. Of nog helemaal niet en is er echt nog veel werk te verzetten. Wat jouw situatie ook is: met onze checklist weet je goed waar je op dit moment staat.

Preventiemedewerker

Sinds de invoering van de vernieuwde Arbowet in 2017 is het voor alle werkgevers verplicht om ten minste één preventiemedewerker aan te stellen. Met maximaal 25 medewerkers mag de werkgever deze rol zelf vervullen. De preventiemedewerker is in het leven geroepen om de veiligheid en gezondheid binnen bedrijven te bevorderen. Het is niet een taak die er ‘zomaar even bij gedaan wordt’. Er komen wettelijke verplichtingen bij kijken, namelijk:

  • Meewerken aan of het opstellen van een RI&E (incl. het plan van aanpak);
  • Adviseren aan en samenwerken met directie, ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging voor goede arbeidsomstandigheden;
  • Erop toezien dat de maatregelen uit o.a. het plan van aanpak worden uitgevoerd;
  • Samenwerken met en het adviseren aan de bedrijfsarts of de arbodienst.

Daarnaast kan een preventiemedewerker worden gevraagd voorlichtingen te organiseren die veiligheid en gezondheid op de werkvloer kunnen bevorderen. Ook kan een preventiemedewerker de contactpersoon zijn voor arbodienst en bedrijfsarts. Dit is veelal het geval bij kleinere bedrijven. Een opleiding tot preventiemedewerker is (nog) niet verplicht maar je moet wel weten wat je doet en voldoende kennis hebben van de diverse onderwerpen.

 

Download de arbowet checklist 2022

Dat de Arbowet een noodzakelijk kwaad is, wil natuurlijk niet zeggen dat je er zelf niets aan kunt doen. Juist wel! Misschien ben jij met jouw bedrijf al heel goed op weg. Of nog helemaal niet en is er echt nog veel werk te verzetten. Wat jouw situatie ook is: met onze checklist weet je goed waar je op dit moment staat.

Eigenrisicodragerschap

Wie personeel heeft, is tot op zekere hoogte verantwoordelijk voor hun wel en wee. Als het goed gaat heb je hier vrijwel geen omkijken naar. Gaan je medewerkers echter ziek uit dienst, worden zij ziek binnen 28 dagen na dienstverband óf krijgen zij na twee jaar ziekte een WGA-uitkering? Dan ligt het net even anders. Je hebt dan de keuze uit twee scenario’s: begeleiding en betaling via het UWV of eigenrisicodrager worden.

First things first: wat betekent het eigenlijk om eigenrisicodrager (ERD) te worden? Als ERD draag jij zelf het financiële risico voor je medewerker. In ruil hiervoor betaal je geen premie meer aan de Belastingdienst (zogeheten gedifferentieerde premie WGA en ziektewet: de werkhervattingskas WHK). ERD kan je worden voor de Ziektewet én voor de WGA. Die eerste ga je aan voor een periode van maximaal 2 jaar, kies je daarna ook voor ERD WGA, dan komt er 10 jaar bij. In totaal ben je dan dus 12 jaar verantwoordelijk voor de re-integratie van je zieke medewerker. Niet zo gek dus dat je in het geval van ERD WGA aantoonbaar verzekerd moet zijn.

Voor de Ziektewet is dit niet persé verplicht, maar soms wel aan te raden. Wanneer je als werkgever besluit om eigenrisicodrager te worden, dan heb je twee keer per jaar de mogelijkheid om over te stappen: per 1 januari of per 1 juli. Maak je de overstap, dan doe je dit voor ten minste 3 jaar. Een goede voorbereiding is dus essentieel.

Niet voor iedereen is het interessant om eigenrisicodrager te worden. Wij hebben de voor- en nadelen op een rijtje gezet.

Download de arbowet checklist 2022

Dat de Arbowet een noodzakelijk kwaad is, wil natuurlijk niet zeggen dat je er zelf niets aan kunt doen. Juist wel! Misschien ben jij met jouw bedrijf al heel goed op weg. Of nog helemaal niet en is er echt nog veel werk te verzetten. Wat jouw situatie ook is: met onze checklist weet je goed waar je op dit moment staat.

Arbeidsdeskundige

Een arbeidsdeskundige slaat de perfecte brug tussen mens, werk en inkomen. De arbeidsdeskundige bekijkt in hoeverre individuele medewerkers hun werk nog kunnen doen of bekijken de mogelijkheden die er zijn om het arbeidsproces weer te herstellen. Daarnaast geven zij vaak advies over gezond en veilig werken en de belastbaarheid van medewerkers. Hoe kun je verzuim voorkomen? Door een arbeidsdeskundige de werkplek te laten analyseren, bijvoorbeeld. Hier hebben wij Jorien voor.

 

Casemanager verzuim

De casemanager verzuim is het eerste aanspreekpunt voor medewerkers wanneer zij ziek worden gemeld. De rol van een casemanager verzuim is om het verzuim en de communicatie daaromheen in goede banen te leiden: contact onderhouden met zowel de medewerker, de werkgever als de bedrijfsarts. Daarnaast houdt zij de wettelijke verplichtingen scherp in de gaten en krijgen medewerkers en werkgevers tijdig een melding van deze verplichtingen. Bijvoorbeeld het bezoek aan de bedrijfsarts, het opstellen van een plan van aanpak, evaluatiemomenten en meldingen.

Ergonoom

Een ergonoom wordt veelal ingeschakeld om de relatie tussen de medewerker en diens omgeving te bekijken. Zakelijk gezien heeft dit betrekking op bijvoorbeeld de werkhouding: staat de hoogte van het bureau en de stoel goed afgesteld? Is de afstand tot het scherm voldoende? Tillen medewerkers niet te zwaar? Kunnen we voorkomen dat medewerkers uitvallen door preventief actie te ondernemen? En bij thuiswerken kijken zij bijvoorbeeld of de werksfeer goed is. Zijn er kleine kinderen thuis? Moet je de hele dag werken op je slaapkamer? Of zelfs op je bed bij gebrek aan ruimte? Kortom: een ergonoom adviseert de werkgever over de fysieke en mentale belasting van diens medewerker(s).

 

Download de arbowet checklist 2022

Dat de Arbowet een noodzakelijk kwaad is, wil natuurlijk niet zeggen dat je er zelf niets aan kunt doen. Juist wel! Misschien ben jij met jouw bedrijf al heel goed op weg. Of nog helemaal niet en is er echt nog veel werk te verzetten. Wat jouw situatie ook is: met onze checklist weet je goed waar je op dit moment staat.

Bedrijfsarts

Een bedrijfsarts houdt zich bezig met de gezondheid of het verzuim van medewerkers in relatie tot het werk. Dit kan verzuim zijn dat ontstaan is op het werk, maar ook door psychische of lichamelijke factoren die los staan van het werk. Het is de verantwoordelijkheid van de bedrijfsarts om een probleemanalyse op te stellen wanneer een medewerker minimaal 6 weken ziek is. Hierbij wordt vooral gekeken naar de klachten, belemmeringen en de mogelijkheden die er nog wel zijn. Zaken als verwachtingen worden buiten beschouwing gelaten, het gaat om de feiten.

Een bezoek aan de bedrijfsarts is verplicht en persoonlijk. De bedrijfsarts mag geen medische  informatie over de aard van het verzuim doorgeven aan de werkgever. Wel mag de werkgever de probleemanalyse inzien en krijgen ze beiden een terugkoppeling of advies in het kader van de re-integratie, zodat werkgever en medewerker in een later stadium samen aan een Plan van Aanpak kunnen werken of bijstellen.

 

Bedrijfsmaatschappelijk medewerker

De meeste mensen hebben wel eens gehoord van een maatschappelijk werker, een bedrijfsmaatschappelijk werker verschilt hier niet veel van. Behalve dat deze medewerker zich ontfermt over de problemen die spelen in de sociale omgeving van het personeel. Dit kan op het werk zelf zijn, maar ook thuis of binnen de maatschappij. Alle problemen die gevolgen hebben voor het werk dat de medewerker uit moet voeren, vallen binnen ‘de uitdaging’ van de bedrijfsmaatschappelijk medewerker.

 

 

Heeft u vragen of wilt u een afspraak maken met een adviseur bij u in de buurt?