Grondoorzaken in de RI&E: ‘In de praktijk nog maar beperkt toegepast’
Het is nu ruim een jaar geleden dat de nieuwe regels voor het toetsen van de RI&E ingingen. Daarin worden werkgevers o.a. verplicht om ook te kijken naar de grondoorzaken van een bepaald veiligheidsrisico en niet alleen in te zetten op symptoombestrijding. ‘Helaas wordt het in de praktijk nog weinig toegepast’, aldus Hoger veiligheidskundige Ronald Kuijn.
Per 1 juli 2022 is de vermelding van de grondoorzaken een criterium voor volledigheid van de RI&E. Het is dus nog een relatief actuele wijziging, maar wél een belangrijke.
Hoger veiligheidskundige Ronald Kuijn, eigenaar van VIGA Arbozorg: ‘Het idee erachter is dat werkgevers meer gaan nadenken over de (basis)risicofactoren. Waarom doen mensen de dingen die ze doen? Ik gebruik zelf vaak het voorbeeld van een blusmiddel. Een blusmiddel moet vrij toegankelijk zijn, er mag dus niets in de weg staan. Staat er toch iets in de weg, dan moet dat weggehaald worden. Maar waarom stond er überhaupt iets in de weg? Dat kan komen door verschillende oorzaken. Werknemers weten misschien niet dat het blusmiddel vrij toegankelijk moet zijn of er is bijvoorbeeld geen opslagruimte voor hetgeen wat in de weg stond. Wanneer een werkgever oog heeft voor die oorzaak, dan is de kans groter dat er (verbeter)maatregelen worden getroffen. Zo voorkom je herhaling.’
Maar Ronald Kuijn, ook regelmatig ingezet door VSD, ziet dat er in de praktijk nog veel te winnen valt. ‘Niet door deskundigen uiteraard. Wij hebben echt wel op ons vizier dat de grondoorzaak nu benoemd moet worden, maar bij ondernemers ontbreekt-ie nog regelmatig.´
Een RI&E, wettelijk verplicht
In Nederland is het voor elke werkgever verplicht om een Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) te hebben, met daarbij een plan van aanpak. Dit document moet in de meeste gevallen getoetst worden door een arbodienst of gecertificeerde arbokerndeskundige. In de taakomschrijving, onder punt 1, staat voor deze deskundigen nu heel duidelijk vermeld:
‘1.1.1. Zijn alle risico’s, inclusief de achterliggende grondoorzaken, ten aanzien van veiligheid en gezondheid met betrekking tot de hele organisatie of bepaalde organisatieonderdelen, waaronder groepen medewerkers of activiteiten, geïnventariseerd?’
Zonder inventarisatie rond de grondoorzaken zou een RI&E dus officieel gezien niet goedgekeurd mogen worden. Waarom laten werkgevers dit dan toch liggen?
Branchemethodieken nog niet actueel
‘Bij grotere bedrijven is het vaak wel op orde, maar de kleinere bedrijven met minder dan 25 medewerkers gebruiken bijvoorbeeld branchemethodieken. Die zijn jaren geleden al ontwikkeld en nog niet aangepast aan de actualiteit. Er is daardoor bijvoorbeeld simpelweg geen ruimte om een omschrijving toe te voegen’, aldus Ronald Kuijn.
Gebruik je branchemethodieken of wil je ermee aan de slag? ‘Kijk op Rie.nl. Daar kun je checken welke branchemethodieken erkend zijn.’
Verschillende termen
Wat wellicht ook niet helpt, is dat er verschillende termen in omloop zijn. ‘Ikzelf gebruik het woord basisrisicofactoren, dat komt uit de Tripod-ongevallen-analyse methode. En zo zijn er meer methodes. Want wat goed is om te weten: de vorm van een RI&E maakt niet uit, daar zijn bedrijven vrij in. Er zijn wel verschillende sets basisrisicofactoren waaruit gekozen kan worden. Een bedrijf mag zelf kiezen en kan zelfs sets combineren.’
Meer informatie?
Heb je vragen over de RI&E of over iets anders? Neem contact met ons op. Onze specialisten helpen je graag.